Jak bezpiecznie leczyć dziecko?

Choroba dziecka to często wyjątkowo stresujący okres dla rodziców. Dzisiejsza medycyna proponuje rozwiązania farmakologiczne. Młody pacjent po zastosowaniu tabletek powinien szybciej zdrowieć i nie odczuwać dużego dyskomfortu spowodowanego stanem zdrowia. Czy tak zawsze się dzieje? Niestety, czasem zastosowana farmakoterapia nie przynosi pożądanych rezultatów. Bywa, że choroba przedłuża się, ponieważ leki są nieskuteczne. Zdarzają się też sytuacje, kiedy młody organizm zareaguje zbyt silnie na podane mu lekarstwo. Nadwrażliwość na leki to kontrowersyjny temat. Rodzice najczęściej obwiniają pediatrę o błąd w sztuce. Prawda jest jednak taka, że są to reakcje, które nie zawsze da się przewidzieć.

Jak odpowiednio dobrać odpowiednią dawkę leków?
Jakie badania warto zrobić, żeby mieć pewność, że dziecko nie ma nadwrażliwości na leki?
Co wspólnego ma dawkowanie leków i geny?
Jakie mogą być konsekwencje nieodpowiedniego doboru dawki leków?

Jak dobrać odpowiednią dawkę leków?

W przypadku osoby dorosłej zazwyczaj nie ma problemu. Dawki są z góry określone „w widełkach”. Lekarz wybiera wartość środkową, dobraną do pacjenta i ryzyko niepożądanych reakcji jest bardzo nieduże. Pediatra ma większy problem, ponieważ dziecko, to nie jest młody dorosły. Metabolizm podawanych związków chemicznych u dzieci wygląda zupełnie inaczej. Często nie mają dostatecznie rozwiniętych systemów enzymatycznych, aktywujących lub usuwających cząsteczki leku. Stosuje się pewne wzory pomagające dobrać dawkę. Do obliczeń podstawiane są takie parametry dziecka jak wiek, waga, czy powierzchnia ciała. Tę ostatnią również trzeba obliczyć ze stosownych tabel lub wzorów. Pojawiają się jednak nowe możliwości, dzięki rozwojowi genetyki. Dziś już nie tylko leczenie autyzmu czy leczenie padaczki może być skuteczniejsze ale również popularnych, codziennych schorzeń.

Jakie badania warto zrobić, żeby mieć pewność, że dziecko nie ma nadwrażliwości na leki?

Przydatne w tej materii okazują się testy genetyczne. Test NOVA bada reakcje organizmu na 32 różne leki. Sprawdzane farmaceutyki to między innymi antybiotyki, ale też substancje stosowane w kardiologii, neurologii i onkologii. Jest to najlepszy sposób na profilaktykę reakcji niepożądanych. Test NOVA to obecnie najszersze i najbardziej kompleksowe badanie dla dzieci.

Co wspólnego ma dawkowanie leków i geny?

Geny warunkują powstawanie i aktywność enzymów. Białka te wpływają na szybkość aktywacji i tempo usuwania z organizmu substancji czynnych. Nadwrażliwość na leki może być spowodowana akumulacją cząsteczek w organizmie. Z drugiej strony może zaistnieć sytuacja, gdy lek będzie eliminowany, zanim zacznie działanie. Niestety badania przesiewowe noworodków finansowane ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia nie dają informacji, które substancje mogą wywoływać u dziecka działania niepożądane. Dlatego takie testy przesiewowe trzeba rozszerzyć o bardziej kompleksowe badania.

Jakie mogą być konsekwencje nieodpowiedniego doboru dawki leków?

Za mała dawka będzie skutkowała brakiem efektu terapeutycznego. Choroby będą przedłużały się, a ich przebieg będzie cięższy. Zbyt duża dawka bywa bardzo niebezpieczna. Efekt jest zależny od rodzaju nadmiernie zakumulowanej substancji. Przykładem może być wystąpienie krwawień, utrata przytomności, padaczka u dzieci, a nawet zgon.